Wypowiedzenie umowy o pracę — wzór i najważniejsze informacje

Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić z inicjatywy pracodawcy lub pracownika i w zależności od powodu przybierze różne formy. Kodeks pracy mówi o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem, bez wypowiedzenia, z upływem czasu, na jaki była zawarta lub poprzez wygaśnięcie stosunku pracy.

Wypowiedzenie umowy o pracę musi odbywać się na zasadach zgodnych z Kodeksem pracy. Pracownik, który uważa, że został niesłusznie potraktowany lub nie zgadza się powodem zwolnienia, ma prawo do odwołania się. Wniosek należy skierować do sądu pracy, w ciągu 21 dni od otrzymania wypowiedzenia.

Dlatego niezwykle istotne jest, aby pracodawca rozwiązał stosunek pracy poprawnie, zgodnie z obowiązującym prawem i mając na uwadze okres wypowiedzenia.

Czym charakteryzuje się wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia i bez zachowania okresu wypowiedzenia? Co należy zawrzeć w tym dokumencie? Zapraszamy do lektury.

Rozwiązanie stosunku pracy – definicja

Wypowiedzenie składa jedna strona – pracownik lub pracodawca i nie jest wymagana zgoda drugiej osoby. Wypowiedzenie umowy o pracę musi być przedstawione na piśmie i opatrzone powinno być podpisem (zwykłym lub podpisem elektronicznym). Dotyczy to umowy każdego rodzaju, zarówno na okres próbny, określony, jak i nieokreślony.

W jaki sposób można zakończyć stosunek pracy?

  • Na mocy porozumienia stron

  • Za wypowiedzeniem (z zachowaniem okresu wypowiedzenia)

  • Bez wypowiedzenia (bez zachowania okresu wypowiedzenia)

  • Zgodnie z upływem czasu, na który umowa została zawarta

  • Wygaśnięcie stosunku pracy

Z wyjątkiem zakończenia się umowy z upływem czasu lub wygaśnięcia stosunku pracy, może być zastosowany okres wypowiedzenia umowy. Pracodawca ma obowiązek wystawić pracownikowi świadectwo pracy – w dniu rozwiązania umowy, niezależnie od rodzaju umowy czy przyczyny wypowiedzenia.

Wypowiedzenie umowy o pracę – wzór

Pobierz darmowe szablony wypowiedzenia umowy o pracę (z zachowaniem okresu wypowiedzenia, bez zachowania okresu wypowiedzenia i na mocy porozumienia stron) w wersji do wydruku PDF i edytowalnej DOCX.

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron

Porozumienie stron zawierane jest często w celu wcześniejszego rozwiązania umowy. W przypadku wypowiedzenia umowy na mocy porozumienia stron pracownik może być zatrudniony krócej. Takie rozwiązanie pozwala skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia.

Wspólnie ustalany jest czas zakończenia umowy. Po podpisaniu dokumentu żadna ze stron nie ma możliwości odwołania się do sądu pracy, a pracownika nie obowiązuje ochrona przed rozwiązaniem umowy (np. kobiety w ciąży czy osoby w wieku przedemerytalnym). Wypowiedzenie umowy o pracę odbywa się na mocy porozumienia stron.

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron powinno zostać sporządzone na piśmie, w dwóch egzemplarzach niezależnie od okresu zatrudnienia czy okresu wypowiedzenia.

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem

Okres wypowiedzenia umowy to czas pomiędzy złożeniem wypowiedzenia a rozwiązaniem stosunku pracy. W zależności od tego, kto składa wypowiedzenie, to jest to moment na poszukiwanie pracy lub nowego pracownika do organizacji. Pracownik może szukać pracy w czasie trwania umowy jednak nie może tego wykonywać podczas pracy u danego pracodawcy. Wypowiedzenie umowy o pracę nie oznacza zwolnienia z wykonywania obowiązków pracownika.

W przypadku umowy o pracę warto mieć na uwadze zdrowie pracownika. Jeżeli pracownikowi przysługuje zwolnienie i z niego skorzysta nie może dojść do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem w czasie, gdy przebywa on na zwolnieniu lekarskim. Rozwiązać umowę można z osobą zdolną do wykonywania pracy w czasie trwania umowy o pracę.

Niekiedy pracodawcy przystają na skrócenie czasu wypowiedzenia (jeżeli pracownik znalazł inną pracę, a jego rola dla organizacji nie jest kluczowa) lub decydują się na zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia (np. kiedy pracownik odchodzi do konkurencyjnej firmy). Najkrótszy okres wypowiedzenia umowy o pracę dotyczy osób zatrudnionych na okres próbny. Jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 2 tygodnie okres wypowiedzenia wynosi zaledwie 3 dni! Należy jednak pamiętać, że okres próbny może trwać maksymalnie 3 miesiące.

Pracodawca, który chce zwolnić pracownika na umowie o pracę na czas określony lub próbny, nie ma obowiązku argumentowania swojej decyzji. Dużo trudniejszym zadaniem jest zwolnienie osoby na umowie na czas nieokreślony – pracodawca musi podać przyczyny wypowiedzenia i uargumentować powód swojej decyzji. Powinien być on konkretny, indywidualny, zgodny z prawdą i przedstawiony w zrozumiały sposób (np. nadużycie zaufania lub likwidacja stanowiska pracy). Wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy o pracę nie wymaga akceptacji drugiej strony. Może jednak w terminie określonym w kodeksie pracy zostać zgłoszona do odpowiednich organów.

Pracownik, który uważa, że otrzymane wypowiedzenia było bezpodstawne lub miało miejsce z przyczyn niedotyczących pracowników, ma prawo odwołać się do sądu pracy. Organ ten może nakazać pracodawcy przywrócenie pracownika do pracy albo wypłatę odszkodowania od danego pracodawcy.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i nieokreślony

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zależy od tego, jak długi był czas zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

  • dwa tygodnie – przy zatrudnieniu poniżej sześciu miesięcy

  • miesiąc – przy zatrudnieniu powyżej sześciu miesięcy, ale mniej niż trzy lata

  • trzy miesiące – zatrudnienie powyżej trzech lat

Warto pamiętać, że do okresu zatrudnienia zalicza się okresy zatrudnienia na podstawie wszystkich umów o pracę u tego samego pracodawcy, niezależnie od liczby umów i przerw między nimi a także okres poprzedniego zatrudnienia, jeżeli nastąpiło przejście zakładu pracy na innego pracodawcę.  

wypowiedzenie umowy o pracę

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny

Jeżeli pracownik był zatrudniony:

  • mniej niż dwa tygodnie – okres wypowiedzenia to trzy dni
  • dłużej niż dwa tygodnie – okres wypowiedzenia to jeden tydzień
  • trzy miesiące – okres wypowiedzenia to dwa tygodnie
długość okresu wypowiedzenia

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia to natychmiastowe zerwanie współpracy (bez okresu wypowiedzenia), które musi zostać odpowiednio podarte dowodami i nastąpić może w przypadkach wyraźnie wskazanych w przepisach.

Wypowiedzieć stosunek pracy można:

  1. Z winy pracownika – zwolnienie dyscyplinarne w trybie natychmiastowym, w przypadku:
    • ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych (np. stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości)
    • popełnienia przez pracownika przestępstwa (powszechne i skarbowe), które zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem i uniemożliwia pracę
    • utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy (zawinione przez pracownika, np. utrata prawa jazdy przez kierowcę autobusu)
  2. Bez winy pracownika – w przypadku długotrwałej choroby pracownika lub innej długotrwałej usprawiedliwionej nieobecności w pracy i musi trwać:
    • dłużej niż trzy miesiące, jeżeli pracownik zatrudniony był krócej niż pół roku
    • dłużej niż czas pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące (pracownik był zatrudniony co najmniej pół roku lub niezdolność do pracy związana jest z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową)

W szczególnych przypadkach również pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia umowy o pracę. Dotyczy to np. sytuacji, w której otrzyma orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na swoje zdrowie. Pracodawca powinien w takim wypadku przenieść pracownika do innej pracy, jeśli tego nie zrobi, pracownik może się natychmiastowo zwolnić.

Innym powodem rozwiązania przez pracownika umowy bez wypowiedzenia jest sytuacja ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika lub z powodu ogłoszenia upadłości (likwidacji pracodawcy).

Rozwiązanie umowy o pracę bez inicjatywy stron

W niektórych sytuacjach rozwiązanie stosunku następuje bez inicjatywy żadnej ze stron i nie ma obowiązku tworzenia oraz składania dokumentów związanych z tym faktem.

Dzieje się tak, gdy:

  • Kończy się umowa o pracę, która zawarta została na czas określony i nie ma woli, aby została przedłużona. Umowa w takim przypadku samoczynnie wygasa – wraz z upływem terminu, na jaki została zawarta.
  • Wygasa stosunek pracy – w przypadku śmierci pracownika lub pracodawcy (który był osobą fizyczną lub gdy pracownik był zatrudniany osobiście, a nie przez zakład pracy)

Co powinno znaleźć się w wypowiedzeniu umowy o pracę?

Każdej ze stron przysługuje możliwość rozwiązania umowy o pracę. Wypowiedzenie umowy o pracę, niezależnie od okresu wypowiedzenia czy formy prawnej, powinno zawierać następujące elementy:

  • miejscowość i data
  • dane pracownika oraz dane pracodawcy
  • tytuł (np. Wypowiedzenie umowy o pracę)
  • informacja o rozwiązaniu umowy, dacie jej zawarcia i zakończenia
  • informacja o okresie wypowiedzenia umowy (jeśli dotyczy)
  • informacja o powodzie rozwiązania umowy (jeśli dotyczy – np. umowa za wypowiedzeniem, która zawarta była na czas nieokreślony)
  • pouczenie o prawie pracownika do odwołania się do sądu pracy (jeśli dotyczy – np. umowa za wypowiedzenie, która zawarta była na czas nieokreślony)
  • sposób rozliczenia pozostałego urlopu wypoczynkowego (ekwiwalent za urlop)
  • informacje o zwrocie sprzętu służbowego, samochodu itp.
  • informacje o terminie wypłaty wynagrodzenia oraz innych świadczeń (jak np. premie czy odprawa pracownicza)
  • podpis pracownika i pracodawcy

Źródło: www.biznes.gov.pl

Komu nie można wypowiedzieć umowy o pracę?

Pracodawca nie może zwolnić pracownika podczas urlopu oraz innej usprawiedliwionej nieobecność pracownika w pracy. Dodatkowo ochronie przed zwolnieniem podlegają:

  • kobiety w ciąży
  • członkowie zarządów zakładowych organizacji związkowych
  • społeczni inspektorzy pracy
  • pracownicy, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje 4 lata i mniej
  • członkowie rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego
  • żony żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową

Wyjątkiem są oczywiście sytuacje, w których nastąpiło porozumienie stron (to znaczy obie strony umowy decydują o zakończeniu współpracy).

Najkorzystniejsze rozwiązanie umowy o pracę dla pracownika

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron to najszybsza i najkorzystniejsza dla obu stron forma wypowiedzenia umowy o pracę

Pracodawca i pracownik muszą dojść do porozumienia w kwestii rozwiązania umowy, a w wypowiedzeniu nie trzeba podawać przyczyny tej decyzji.  Pozwala to na ustalenie dogodnego dla obu stron czasu trwania okresu wypowiedzenia (lub jego braku, ponieważ ten sposób rozwiązania umowy pozwala na odejście bez zachowania okresu wypowiedzenia) i terminu zakończenia umowy. Dzięki temu pracownik ma czas na znalezienie nowej pracy, a pracodawca nowego pracownika.

Sposób rozwiązania umowy a zasiłek dla bezrobotnych

Sposób rozwiązania umowy nie ma wpływu na przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Zależy od niego jednak, kiedy świadczenie zacznie być wypłacane (po jakim okresie od daty zarejestrowania w Urzędzie pracy) i jaki będzie okres trwania wypłaty

Przyjrzyjmy się więc różnym wariantom rozwiązania umowy i warunkom wypłacania zasiłku. 

Jeśli osobie bezrobotnej zostanie przyznany zasiłek: 

  • W przypadku wypowiedzenia umowy przez pracodawcę, przysługuje on już od dnia rejestracji 

  • W przypadku, w którym umowa skończyła się wraz z okresem, na który została zawarta, zasiłek będzie naliczany od dnia rejestracji 

  • W przypadku wypowiedzenia umowy przez pracownika, zasiłek będzie naliczany po 90 dniach od dnia rejestracji i o te 90 dni skrócony

  • W przypadku wypowiedzenia umowy przez pracownika ze względu na zmianę miejsca zamieszkania lub z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika ze strony pracodawcy, zasiłek będzie naliczany od dnia rejestracji 

  • W przypadku rozwiązania umowy przez porozumienie stron, świadczenie będzie naliczane po 90 dniach od dnia rejestracji i o te 90 dni skrócone

  • W przypadku rozwiązania umowy przez porozumienie stron z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy lub z powodu zmiany miejsca zamieszkania, zasiłek, jeżeli zostanie przyznany, będzie naliczany od dnia rejestracji. 

  • W przypadku zwolnienia dyscyplinarnego, zasiłek będzie przysługiwał po  180 dniach od dnia rejestracji i o te 180 dni skrócony

Jak widzimy, pomimo tego, że rodzaj wypowiedzenia nie wpływa na przyznanie prawa do zasiłku, w niektórych przypadkach bezrobotny może go w ogóle nie otrzymać. Jeśli na przykład przysługuje mu prawo do zasiłku na 6 miesięcy, ale został zwolniony dyscyplinarnie (czyli zasiłek może otrzymać dopiero po 180 dniach), świadczenie nie zostanie naliczone. 

Warto pamiętać, że Urząd pracy sprawdza wszystkie umowy rozwiązane w ciągu 6 miesięcy poprzedzających rejestrację, nie tylko tę ostatnią. Jeśli więc jedna z tych umów będzie rozwiązana np. na mocy porozumienie stron, zasiłek będzie wypłacany po 90 dniach od rejestracji. 

Wypowiedzenie umowy o pracę – podsumowanie

  • stosunek pracy można zakończyć na mocy porozumienia stron, za wypowiedzeniem, bez wypowiedzenia, zgodnie z upływem czasu (na jaki została zawarta umowa) oraz w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy
  • pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia
  • długość okresu wypowiedzenia zależy od stażu pracy lub nie jest brana pod uwagę w przypadku natychmiastowego zerwania współpracy (np. gdy doszło do zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku)
  • pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę np. w trakcie urlopu wypoczynkowego lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika

Cykl życia pracownika w organizacji w systemie HR

W programie kadrowo-płacowym HRappka przeprowadzisz cały proces związany z rekrutacją, zatrudnieniem, rozliczeniem i odejściem pracownika. W jednym miejscu dodasz dowolną umowę i podpiszesz ją elektronicznie. Dzięki elektronicznym wnioskom urlopowym pracownik w kilka sekund wyśle wniosek o urlop, a Ty od razu dostaniesz powiadomienie.

Program kadrowo-płacowy HRappka rozliczy pracowników, wygeneruje listy płac oraz paski wynagrodzeń. Jeżeli zdecydujesz się rozwiązać z pracownikem umowę – bez problemu automatycznie wygenerujesz świadectwo pracy – na podstawie informacji zawartych w systemie.

rozwiązanie umowy o pracę

Program kadrowo-płacowy HRappka

Zarządzanie procesami HR

  • Przejrzyste profile pracowników
  • Generowanie umów i dokumentów
  • Ewidencja czasu pracy
  • Elektroniczne wnioski urlopowe
  • Naliczanie wynagrodzeń
  • i wiele więcej!
TESTUJ BEZ OPŁAT
zwolnienie pracownika a wypowiedzenia umowy o pracę

Wypowiedzenie umowy o pracę może odbyć się na różne sposoby – wyróżniamy np. wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia czy rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron. W przypadku umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, czas ten będzie zależny od okresu zatrudnienia oraz rodzaju umowy o pracę.