Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić z inicjatywy pracodawcy lub pracownika i w zależności od powodu przybierze różne formy. Kodeks pracy mówi o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem, bez wypowiedzenia, z upływem czasu, na jaki była zawarta lub poprzez wygaśnięcie stosunku pracy. Wypowiedzenie umowy o pracę musi odbywać się na zasadach zgodnych z Kodeksem pracy. Pracownik, który uważa, że został niesłusznie potraktowany lub nie zgadza się powodem zwolnienia, ma prawo do odwołania się. Wniosek należy skierować do sądu pracy, w ciągu 21 dni od otrzymania wypowiedzenia. Dlatego niezwykle istotne jest, aby pracodawca rozwiązał stosunek pracy poprawnie, zgodnie z obowiązującym prawem i mając na uwadze okres wypowiedzenia. Czym charakteryzuje się wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia i bez zachowania okresu wypowiedzenia? Co należy zawrzeć w tym dokumencie? Zapraszamy do lektury.
Zagadnienia poruszane w artykule: Wypowiedzenie składa jedna strona – pracownik lub pracodawca i nie jest wymagana zgoda drugiej osoby. Wypowiedzenie umowy o pracę musi być przedstawione na piśmie i opatrzone powinno być podpisem (zwykłym lub podpisem elektronicznym). Dotyczy to umowy każdego rodzaju, zarówno na okres próbny, określony, jak i nieokreślony. W jaki sposób można zakończyć stosunek pracy? Na mocy porozumienia stron Za wypowiedzeniem (z zachowaniem okresu wypowiedzenia) Bez wypowiedzenia (bez zachowania okresu wypowiedzenia) Zgodnie z upływem czasu, na który umowa została zawarta Wygaśnięcie stosunku pracy Z wyjątkiem zakończenia się umowy z upływem czasu lub wygaśnięcia stosunku pracy, może być zastosowany okres wypowiedzenia umowy. Pracodawca ma obowiązek wystawić pracownikowi świadectwo pracy – w dniu rozwiązania umowy, niezależnie od rodzaju umowy czy przyczyny wypowiedzenia. Pobierz darmowe szablony wypowiedzenia umowy o pracę (z zachowaniem okresu wypowiedzenia, bez zachowania okresu wypowiedzenia i na mocy porozumienia stron) w wersji do wydruku PDF i edytowalnej DOCX.
Porozumienie stron zawierane jest często w celu wcześniejszego rozwiązania umowy. W przypadku wypowiedzenia umowy na mocy porozumienia stron pracownik może być zatrudniony krócej. Takie rozwiązanie pozwala skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia. Wspólnie ustalany jest czas zakończenia umowy. Po podpisaniu dokumentu żadna ze stron nie ma możliwości odwołania się do sądu pracy, a pracownika nie obowiązuje ochrona przed rozwiązaniem umowy (np. kobiety w ciąży czy osoby w wieku przedemerytalnym). Wypowiedzenie umowy o pracę odbywa się na mocy porozumienia stron. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron powinno zostać sporządzone na piśmie, w dwóch egzemplarzach niezależnie od okresu zatrudnienia czy okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia umowy to czas pomiędzy złożeniem wypowiedzenia a rozwiązaniem stosunku pracy. W zależności od tego, kto składa wypowiedzenie, to jest to moment na poszukiwanie pracy lub nowego pracownika do organizacji. Pracownik może szukać pracy w czasie trwania umowy jednak nie może tego wykonywać podczas pracy u danego pracodawcy. Wypowiedzenie umowy o pracę nie oznacza zwolnienia z wykonywania obowiązków pracownika. W przypadku umowy o pracę warto mieć na uwadze zdrowie pracownika. Jeżeli pracownikowi przysługuje zwolnienie i z niego skorzysta nie może dojść do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem w czasie, gdy przebywa on na zwolnieniu lekarskim. Rozwiązać umowę można z osobą zdolną do wykonywania pracy w czasie trwania umowy o pracę. Niekiedy pracodawcy przystają na skrócenie czasu wypowiedzenia (jeżeli pracownik znalazł inną pracę, a jego rola dla organizacji nie jest kluczowa) lub decydują się na zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia (np. kiedy pracownik odchodzi do konkurencyjnej firmy). Najkrótszy okres wypowiedzenia umowy o pracę dotyczy osób zatrudnionych na okres próbny. Jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 2 tygodnie okres wypowiedzenia wynosi zaledwie 3 dni! Należy jednak pamiętać, że okres próbny może trwać maksymalnie 3 miesiące. Pracodawca, który chce zwolnić pracownika na umowie o pracę na czas określony lub próbny, nie ma obowiązku argumentowania swojej decyzji. Dużo trudniejszym zadaniem jest zwolnienie osoby na umowie na czas nieokreślony – pracodawca musi podać przyczyny wypowiedzenia i uargumentować powód swojej decyzji. Powinien być on konkretny, indywidualny, zgodny z prawdą i przedstawiony w zrozumiały sposób (np. nadużycie zaufania lub likwidacja stanowiska pracy). Wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy o pracę nie wymaga akceptacji drugiej strony. Może jednak w terminie określonym w kodeksie pracy zostać zgłoszona do odpowiednich organów. Pracownik, który uważa, że otrzymane wypowiedzenia było bezpodstawne lub miało miejsce z przyczyn niedotyczących pracowników, ma prawo odwołać się do sądu pracy. Organ ten może nakazać pracodawcy przywrócenie pracownika do pracy albo wypłatę odszkodowania od danego pracodawcy. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zależy od tego, jak długi był czas zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi: dwa tygodnie – przy zatrudnieniu poniżej sześciu miesięcy miesiąc – przy zatrudnieniu powyżej sześciu miesięcy, ale mniej niż trzy lata trzy miesiące – zatrudnienie powyżej trzech lat Warto pamiętać, że do okresu zatrudnienia zalicza się okresy zatrudnienia na podstawie wszystkich umów o pracę u tego samego pracodawcy, niezależnie od liczby umów i przerw między nimi a także okres poprzedniego zatrudnienia, jeżeli nastąpiło przejście zakładu pracy na innego pracodawcę.
Jeżeli pracownik był zatrudniony:
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia to natychmiastowe zerwanie współpracy (bez okresu wypowiedzenia), które musi zostać odpowiednio podarte dowodami i nastąpić może w przypadkach wyraźnie wskazanych w przepisach. Wypowiedzieć stosunek pracy można: W szczególnych przypadkach również pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia umowy o pracę. Dotyczy to np. sytuacji, w której otrzyma orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na swoje zdrowie. Pracodawca powinien w takim wypadku przenieść pracownika do innej pracy, jeśli tego nie zrobi, pracownik może się natychmiastowo zwolnić. Innym powodem rozwiązania przez pracownika umowy bez wypowiedzenia jest sytuacja ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika lub z powodu ogłoszenia upadłości (likwidacji pracodawcy). W niektórych sytuacjach rozwiązanie stosunku następuje bez inicjatywy żadnej ze stron i nie ma obowiązku tworzenia oraz składania dokumentów związanych z tym faktem. Dzieje się tak, gdy: Każdej ze stron przysługuje możliwość rozwiązania umowy o pracę. Wypowiedzenie umowy o pracę, niezależnie od okresu wypowiedzenia czy formy prawnej, powinno zawierać następujące elementy: Źródło: www.biznes.gov.pl Pracodawca nie może zwolnić pracownika podczas urlopu oraz innej usprawiedliwionej nieobecność pracownika w pracy. Dodatkowo ochronie przed zwolnieniem podlegają: Wyjątkiem są oczywiście sytuacje, w których nastąpiło porozumienie stron (to znaczy obie strony umowy decydują o zakończeniu współpracy). Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron to najszybsza i najkorzystniejsza dla obu stron forma wypowiedzenia umowy o pracę. Pracodawca i pracownik muszą dojść do porozumienia w kwestii rozwiązania umowy, a w wypowiedzeniu nie trzeba podawać przyczyny tej decyzji. Pozwala to na ustalenie dogodnego dla obu stron czasu trwania okresu wypowiedzenia (lub jego braku, ponieważ ten sposób rozwiązania umowy pozwala na odejście bez zachowania okresu wypowiedzenia) i terminu zakończenia umowy. Dzięki temu pracownik ma czas na znalezienie nowej pracy, a pracodawca nowego pracownika. Sposób rozwiązania umowy nie ma wpływu na przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Zależy od niego jednak, kiedy świadczenie zacznie być wypłacane (po jakim okresie od daty zarejestrowania w Urzędzie pracy) i jaki będzie okres trwania wypłaty. Przyjrzyjmy się więc różnym wariantom rozwiązania umowy i warunkom wypłacania zasiłku. Jeśli osobie bezrobotnej zostanie przyznany zasiłek: W przypadku wypowiedzenia umowy przez pracodawcę, przysługuje on już od dnia rejestracji W przypadku, w którym umowa skończyła się wraz z okresem, na który została zawarta, zasiłek będzie naliczany od dnia rejestracji W przypadku wypowiedzenia umowy przez pracownika, zasiłek będzie naliczany po 90 dniach od dnia rejestracji i o te 90 dni skrócony W przypadku wypowiedzenia umowy przez pracownika ze względu na zmianę miejsca zamieszkania lub z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika ze strony pracodawcy, zasiłek będzie naliczany od dnia rejestracji W przypadku rozwiązania umowy przez porozumienie stron, świadczenie będzie naliczane po 90 dniach od dnia rejestracji i o te 90 dni skrócone W przypadku rozwiązania umowy przez porozumienie stron z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy lub z powodu zmiany miejsca zamieszkania, zasiłek, jeżeli zostanie przyznany, będzie naliczany od dnia rejestracji. W przypadku zwolnienia dyscyplinarnego, zasiłek będzie przysługiwał po 180 dniach od dnia rejestracji i o te 180 dni skrócony Jak widzimy, pomimo tego, że rodzaj wypowiedzenia nie wpływa na przyznanie prawa do zasiłku, w niektórych przypadkach bezrobotny może go w ogóle nie otrzymać. Jeśli na przykład przysługuje mu prawo do zasiłku na 6 miesięcy, ale został zwolniony dyscyplinarnie (czyli zasiłek może otrzymać dopiero po 180 dniach), świadczenie nie zostanie naliczone. Warto pamiętać, że Urząd pracy sprawdza wszystkie umowy rozwiązane w ciągu 6 miesięcy poprzedzających rejestrację, nie tylko tę ostatnią. Jeśli więc jedna z tych umów będzie rozwiązana np. na mocy porozumienie stron, zasiłek będzie wypłacany po 90 dniach od rejestracji. W programie kadrowo-płacowym HRappka przeprowadzisz cały proces związany z rekrutacją, zatrudnieniem, rozliczeniem i odejściem pracownika. W jednym miejscu dodasz dowolną umowę i podpiszesz ją elektronicznie. Dzięki elektronicznym wnioskom urlopowym pracownik w kilka sekund wyśle wniosek o urlop, a Ty od razu dostaniesz powiadomienie. Program kadrowo-płacowy HRappka rozliczy pracowników, wygeneruje listy płac oraz paski wynagrodzeń. Jeżeli zdecydujesz się rozwiązać z pracownikem umowę – bez problemu automatycznie wygenerujesz świadectwo pracy – na podstawie informacji zawartych w systemie.
Program kadrowo-płacowy HRappka
Wypowiedzenie umowy o pracę może odbyć się na różne sposoby – wyróżniamy np. wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia czy rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron. W przypadku umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, czas ten będzie zależny od okresu zatrudnienia oraz rodzaju umowy o pracę.
Wypowiedzenie umowy o pracę — wzór i najważniejsze informacje
Rozwiązanie stosunku pracy – definicja
Wypowiedzenie umowy o pracę – wzór
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i nieokreślony
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Rozwiązanie umowy o pracę bez inicjatywy stron
Co powinno znaleźć się w wypowiedzeniu umowy o pracę?
Komu nie można wypowiedzieć umowy o pracę?
Najkorzystniejsze rozwiązanie umowy o pracę dla pracownika
Sposób rozwiązania umowy a zasiłek dla bezrobotnych
Wypowiedzenie umowy o pracę – podsumowanie
Cykl życia pracownika w organizacji w systemie HR
Zarządzanie procesami HR