Urlop opiekuńczy — najczęstsze pytania i wzór wniosku

Urlop opiekuńczy pojawił się w Kodeksie pracy stosunkowo niedawno, bo w dopiero w 2023 roku. Daje on możliwość wzięcia dodatkowych 5 dni wolnych w ciągu roku kalendarzowego w celu zapewnienia osobistej opieki osobom bliskim z poważnych względów medycznych. Urlopu opiekuńczego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy według jego standardowego rozkładu czasu pracy. Nie jest wliczany do urlopu wypoczynkowego.

Zagadnienia poruszane w artykule:

Komu przysługuje urlop opiekuńczy?

Urlop opiekuńczy przysługuje osobom, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Nie skorzystają więc z niego osoby na umowach cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło.

Urlop opiekuńczy przysługuje bez względu na staż pracy, wymiar urlopu wypoczynkowego oraz tego, czy umowa o pracę została zawarta na czas określony czy nieokreślony.

Wniosek urlop opiekuńczy – co powinien zawierać?

Urlopu opiekuńczego udziela się na wniosek pracownika złożony w formie elektronicznej lub papierowej nie później niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

We wniosku należy wskazać:

imię i nazwisko osoby, która wymaga wsparcia lub opieki z poważnych względów medycznych
przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika
stopień pokrewieństwa z pracownikiem a w sytuacji braku spokrewnienia – adres zamieszkania tej osoby

Wzór wniosku o urlop opiekuńczy

Warunkiem otrzymania urlopu opiekuńczego jest złożenie odpowiedniego wniosku elektronicznie lub papierowo. Wzór wniosku o urlop opiekuńczy w formacie pdf. możesz pobrać tutaj.

Na kogo można wziąć urlop opiekuńczy?

Zgodnie z Art. 173(1) Kodeksu pracy:

Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego urlop opiekuńczy, w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Urlop opiekuńczy można więc wziąć na członka rodziny takiego jak:

syn
córka
matka
ojciec
małżonek

Oraz na osobę niespokrewnioną z pracownikiem, ale zamieszkującą w tym samym gospodarstwie domowym (np. partner, partnerka).

Czy urlop opiekuńczy wlicza się do okresu zatrudnienia?

Zgodnie z Art. 173(2) Kodeksu pracy, okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Czy urlop opiekuńczy jest płatny?

Za nieobecność spowodowaną przebywaniem na urlopie opiekuńczym nie przysługuje wynagrodzenie – jest to urlop bezpłatny.

Czy urlop opiekuńczy należy udokumentować?

Pracownik jest zobowiązany wskazać we wniosku o urlop opiekuńczy konkretną osobę oraz przyczynę konieczności zapewnienia opieki, ale nie musi przedstawiać dowodów, które potwierdzałyby tę potrzebę, takich jak np. zwolnienie lekarskie.

Czy pracodawca może odmówić urlopu opiekuńczego?

Jeśli wniosek pracownika złożony został prawidłowo i w terminie, pracodawca nie ma podstaw, żeby odmówić pracownikowi urlopu opiekuńczego. Nie może również żądać od pracownika dokumentacji medycznej potwierdzającej stan zdrowia osoby, która wymaga opieki.

Czym się różni urlop opiekuńczy od urlopu na opiekę nad dzieckiem?

Należy rozróżnić płatny urlop na opiekę nad dzieckiem w wymiarze 2 dni od bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni. Z racji tego, że są to dwa całkowicie oddzielne urlopy, urlop na opiekę nad dzieckiem nie wpływa na limit pięciodniowego urlopu opiekuńczego.

Dwa dni wolnego na opiekę nad dzieckiem przysługują rodzicom lub prawnym opiekunom do momentu ukończenia przez ich dziecko 14 lat. Tak jak wspomniano powyżej, jest to urlop pełnopłatny i nie musi być argumentowany poważnymi względami medycznymi, tak jak w przypadku urlopu opiekuńczego.

Zarządzaj urlopami w systemie HRappka

System HRappka automatyzuje wszystkie procesy związane z ewidencją urlopów. Pracownicy mogą w każdym momencie zgłosić wniosek o urlop przez portal pracowniczy, a pracodawcy i działy HR zarządzać urlopami przez ich planowanie i raportowanie. Sprawdź nasze elektroniczne wnioski urlopowe!