20 czy 26 dni urlopu? Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego

Prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego jest jednym z podstawowych praw, które przysługują pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Pracownikowi pełnoetatowemu w ciągu roku należy się 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego (art. 154 Kodeksu pracy), w zależności od stażu pracy. W przypadku pracownika zatrudnionego na niepełny etat, wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, przy czym niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.

Kodeks pracy wyznacza podstawowy wymiar urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni). Umowy o pracę lub układy zbiorowe pracy mogą ustalić korzystniejszy wymiar urlopu wypoczynkowego dla pracownika, np. ze względu na specyficzne warunki pracy na danym stanowisku.

Komu przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego?

Urlop wypoczynkowy w wymiarze 26 dni przysługuje pracownikowi, którego staż pracy jest dłuższy niż 10 lat. Jeśli staż jest krótszy – wtedy osobie tej przysługuje wymiar 20 dni urlopu.

Uwaga! Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu pracy okres pracy, od którego zależy wymiar urlopu to nie tylko okres zatrudnienia, ale również np. okres nauki. Dzięki temu absolwent szkoły lub studiów nie musi przepracować 10 pełnych lat, aby zyskać prawo do urlopu w wymiarze 26 dni.

Od czego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego?

Okresy poprzedniego zatrudnienia

Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od czasu trwania poprzedniego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Nie ma tu znaczenia, czy była to umowa na czas określony czy nieokreślony i czy wystąpiły przerwy w zatrudnieniu. Sposób ustania stosunku pracy również nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego w nowej pracy.

Ukończone okresy nauki

Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu pracy do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się ukończenie:

• zasadniczej szkoły zawodowej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata
• średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat
• średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat
• średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata
• szkoły policealnej – 6 lat
• szkoły wyższej (studia magisterskie lub licencjackie) – 8 lat

Powyższe okresy nauki nie sumują się! Oznacza to, że absolwentowi szkoły wyższej, który wcześniej ukończył liceum, do okresu pracy wliczamy 8 lat, a nie 12.

Warto pamiętać, że do stażu urlopowego zaliczamy tylko ukończone okresy nauki, więc wspomniany w przykładzie wyżej student, podejmując pierwsze zatrudnienie w trakcie trwania studiów, posiada tylko 4 lata wliczone do stażu pracy (za okres średniej szkoły ogólnokształcącej). Aby wliczyć dany okres nauki do stażu urlopowego, musi on zostać potwierdzony odpowiednim świadectwem lub dyplomem wydanym przez uczelnię.

Pozostałe okresy

Do innych okresów, które na podstawie odrębnych przepisów i ustaw wlicza się do okresu wymaganego do nabycia uprawnień pracowniczych, zaliczamy:

• okres odbywania zasadniczej służby wojskowej
• okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym
• okres, za który pracownikowi przyznano odszkodowanie z powodu wadliwego rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę
• okres zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego

Jakie okresy nie wypływają na wymiar urlopu wypoczynkowego?

Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, nie wliczamy:

• okresu zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowa zlecenie, umowa o dzieło)
• okresu prowadzenia działalności gospodarczej
• okresu urlopu bezpłatnego
• okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych (a także okresu bezrobocia, w którym dana osoba nie zyskała prawa do zasiłku)
• okresy pobierania zasiłku oraz stypendium przysługującego osobie bezrobotnej odbywającej staż lub przygotowanie zawodowe na podstawie skierowania z urzędu pracy

Pracownik, który pobierał naukę w czasie zatrudnienia

W przypadku, kiedy pracownik uczył się i pracował jednocześnie, do okresu pracy wpływającego na wymiar urlopu wliczamy ten okres, który jest bardziej korzystny dla pracownika. Jeśli więc absolwent studiów pracował łącznie 5 lat, i tak weźmiemy pod uwagę okres nauki (ponieważ wtedy pracownik zyskuje 8 lat, a nie 5 lat z okresu zatrudnienia).

Przejście z 20 na 26 dni urlopu w ciągu roku

Jeśli pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni w ciągu roku kalendarzowego, przysługuje mu urlop uzupełniający. Przykładowo, jeśli pracownik w sierpniu wykorzysta już cały przysługujący mu urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 dni, ale w listopadzie minie 10 lat jego stażu pracy, od listopada doliczymy mu 6 dni urlopu uzupełniającego (Art. 158 Kodeksu pracy). Urlop uzupełniający nie musi zostać wykorzystany w tym samym roku, w którym został nabyty.

Wymiar urlopu wypoczynkowego w pierwszej pracy

Osoba podejmująca zatrudnienie w pierwszej pracy (na podstawie umowy o pracę) nie otrzymuje od razu 20 dni urlopu. Nabywa ona prawo do urlopu wypoczynkowego z każdym kolejnym miesiącem w wymiarze 1/12 urlopu przysługującego za cały rok pracy – 1,66 dnia urlopu za każdy przepracowany miesiąc. Dopiero z początkiem nowego roku kalendarzowego otrzyma pełną pulę dni urlopowych.

Automatyzacja urlopów dzięki systemowi HRappka

Moduł elektronicznych wniosków urlopowych w systemie HRappka umożliwia efektywne składanie, przetwarzanie i monitorowanie wniosków urlopowych online. Pracownicy mogą łatwo składać wnioski przez portal pracowniczy, a kadra zarządzająca ma możliwość szybkiego i zautomatyzowanego zatwierdzania, śledzenia oraz zarządzania urlopami, co skraca czas procesu, eliminuje błędy i zwiększa ogólną efektywność zarządzania procesami HR.

Czytaj więcej:

• W jaki sposób prowadzić ewidencję urlopów?
• Jak obliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy?
• Urlop z powodu działania siły wyższej
• Program do ewidencji czasu – 5 najważniejszych funkcjonalności
• Program do zarządzania urlopami – TOP 10 funkcjonalności
• Harmonogram czasu pracy –czyli jak sprawnie planować czas pracy pracowników
• Urlop bezpłatny – najważniejsze informacje