Zatrudnianie pracowników z Azji i Afryki — rekrutacja, legalizacja i przedłużenie pobytu

Wzrost migracji oraz dynamiczny rozwój polskiej gospodarki sprawiają, że Polska jest coraz bardziej atrakcyjnym miejscem pracy dla osób z różnych części świata. Dotychczas większość migrantów przybywających do Polski pochodziła głównie z Ukrainy i Białorusi. Jednak w ostatnich latach można zaobserwować zmieniający się rynek pracy i coraz większą liczbę migrantów przebywających z Azji i Afryki, którzy widzą w Polsce coraz atrakcyjniejsze możliwości zatrudnienia i życia.

>> Przetestuj bezpłatnie system do legalizacji cudzoziemców!

Rekrutacja pracowników z Azji i Afryki

Na wstępie warto podkreślić, że w większości przypadków samodzielne poszukiwania pracowników z Azji do pracy w Polsce nie jest możliwe. Z reguły proces rekrutacji pracowników z Azji jest możliwy tylko przy posiadaniu odpowiednich umów z różnymi zagranicznymi instytucjami rządowymi. Aby świadczyć usługi rekrutacji zazwyczaj niezbędna jest zgoda właściwego Ministerstwem Zatrudnienia za Granicą.

Trudności w zatrudnianiu pracowników z Dalekiego Wschodu

Pozyskanie i zatrudnienie pracownika z Azji lub Afryki, przeprowadzenie rozmowy i spotkania z nim oraz załatwienie wszystkich wymaganych formalności, w tym związanych z wizą, jest zadaniem wymagającym dużego wysiłku i specjalistycznej wiedzy. Dlatego coraz więcej pracodawców decyduje się na współpracę z agencjami rekrutacyjnymi, które są w stanie pozyskać wartościowych kandydatów, otwierając drzwi do talentów z różnych zakątków świata. Warto dodać, że w obecnych czasach prawie każda agencja pracy tymczasowej świadczy usługi z zakresu udostępniania pracowników z Azji i Afryki. Aby nie narażać siebie na zbędne formalności i obowiązki pracodawca może skorzystać z pracownika tymczasowego.

Czytaj więcej:

• Najczęstsze pytania – prawa i obowiązki pracownika tymczasowego, agencji pracy i pracodawcy-użytkownika
• Umowa o pracę tymczasową – wzór i omówienie

Bariera językowa i formalności

Rekrutacja i zatrudnianie cudzoziemców coraz częściej odgrywa kluczową rolę na polskim rynku pracy, generując wyzwania, jak i możliwości zarówno dla pracodawców, jak i dla pracowników. Znacznym uproszczeniem będzie znalezienie i zatrudnienie cudzoziemca już przebywającego w Polsce.

Dla pracodawcy i pracownika z zagranicy pierwszym wyzwaniem stanowi proces rekrutacji, gdzie powstają problemy związane z barierami językowymi. Problem ten wystąpi nawet jeżeli rekrutacja jest prowadzona w języku angielskim dlatego, że sporo migrantów ma ograniczoną znajomość języka angielskiego. Wystąpienie barier językowych stanowi przeszkodę nie tylko podczas rekrutacji, a także w procesie integracji pracownika w firmie.

Kolejnym problemem jest kwestia legalizacji pracy i pobytu cudzoziemca. Jest to ważny aspekt, którego pracodawca musi pilnować, aby nie narażać siebie i cudzoziemca na konsekwencje prawno-finansowe.

Czy warto zatrudniać pracowników z Azji i Afryki?

Pomimo tych wyzwań, rekrutacja i zatrudnienie pracowników z Azji i Afryki może stanowić korzystne rozwiązanie dla pracodawców, którzy mają kryzys kadrowy i borykają się z trudnościami w znalezieniu odpowiednich kandydatów na lokalnym rynku pracy. Czy warto zatrudnić pracownika z Azji lub Afryki? Odpowiedź brzmi tak. Cudzoziemcy ci często posiadają nie tylko potrzebne kwalifikacje, ale także dużą motywację i chęć do pracy, a ich zaangażowanie może przynieść znaczne korzyści dla przedsiębiorstw w zakresie efektywności i dynamiki zespołu.

Osoby te mogą być zatrudniane w różnych branżach, dobrze sobie radzą w przedsiębiorstwach o charakterze produkcyjnym i często zatrudniane są do prac fizycznych. Polscy przedsiębiorcy z branży IT również mogą zatrudniać pracowników z dalekiego wschodu. Programiści z krajów Azji często są doskonale przygotowani, rozmawiają w języku angielskim i chętnie uczą się języka polskiego. Pracownicy z Azji charakteryzują się też dużym zaangażowaniem. Zatrudnienie ich może zniwelować braki kadrowe oraz utrzymać ciągłość pracy.

Jak zalegalizować pracę pracowników z Afryki i Azji?

Aby legalnie zatrudnić cudzoziemców przebywających w Polsce, pracodawca musi uzyskać dla nich odpowiednie pozwolenie na pracę. Warto pamiętać, że tytuł pobytowy cudzoziemca nie może wykluczać prawa do podjęcia pracy.

Pozwolenie na pracę dla azjatyckich pracowników

Proces uzyskiwania pozwolenia na pracę dla obywateli Azji i Afryki jest bardziej skomplikowany, gdyż pracodawca nie może skorzystać z uproszczonej procedury i wyrobić dla nich oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy. W tej sytuacji konieczne jest uzyskanie tradycyjnego zezwolenia na pracę, a dokładnie zezwolenia typu A.

Ważne jest również, aby złożyć cały komplet dokumentów, aby przyspieszyć proces, skrócić czas załatwienia sprawy i ograniczyć ilość korespondencji urzędowej.

Test rynku pracy

Warto także zauważyć, że konieczne może być uzyskanie informacji starosty przed złożeniem wniosku o zezwolenie na pracę. Ta informacja potwierdza, że na lokalnym rynku pracy nie ma dostępnych pracowników, którzy mogliby zacząć pracę na stanowisku proponowanym cudzoziemcowi. Informacja starosty wydawana jest przez Powiatowy Urząd Pracy na wniosek pracodawcy. Dokument ten musi być wydany nie wcześniej niż 180 dni przed złożeniem wniosku o zezwolenie na pracę, chociaż w niektórych sytuacjach okres ten może wynosić 90 dni. Test rynku pracy jest bezpłatną usługą, którą przeprowadza starosta i w razie znalezienia kandydatów z Polski, którzy mogliby zająć oferowane stanowisko, wydaje informację o zaspokojeniu potrzeb kadrowych, co oznacza, że cudzoziemiec nie może być zatrudniony na tym stanowisku.

Czas oczekiwania na decyzję od starosty wynosi 14 dni od złożenia oferty pracy, jeśli nie ma chętnych pracowników na oferowane stanowisko lub 21 dni, jeśli pojawi się potencjalny kandydat. Należy również pamiętać, że wynagrodzenie oferowane obcokrajowcowi nie może być niższe niż wynagrodzenie na podobnych stanowiskach dla pracowników z Polski.

Czytaj więcej: Test rynku pracy

Zezwolenie typu A

Po otrzymaniu informacji starosty, pracodawca składa wniosek o wydanie zezwolenia do właściwego urzędu wojewódzkiego ze względu na adres siedziby pracodawcy. Opłata za wydanie zezwolenia wynosi 100 zł, a w przypadku zezwolenia na okres krótszy niż 3 miesiące – 50 zł.

Procedura wydania zezwolenia może trwać nawet 2 miesiące, dlatego zaleca się złożenie kompletnego zestawu dokumentów od razu, aby uniknąć niechcianych opóźnień. Należy przygotować i złożyć:

• prawidłowo wypełniony wniosek
• oświadczenie o niekaralności pracodawcy
• potwierdzenie dokonania opłaty skarbowej
• kopie dowodu osobistego, dokumentu podróży lub innego ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość – w przypadku, gdy pracodawcą jest osoba fizyczna
• umowę spółki – gdy pracodawcą jest spółka 
• odpis z KRS, CEIDG lub certyfikat Agencji Zatrudnienia 
• kopie stron ważnego dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca
• oryginał informacji od starosty – jeśli jest wymagany
• dokumenty potwierdzające spełnienie przez cudzoziemca wymagań wynikających z informacji od starosty
• dokumenty potwierdzające kwalifikacje pracownika do danego zawodu (jeżeli są wymagane)
• oświadczenie potwierdzające skierowanie cudzoziemca do pracy – jeśli zatrudniany jest on przez agencję pracy tymczasowej
• pełnomocnictwo – jeśli podmiot nie składa dokumentów osobiście

Warto również pamiętać, że każdy Urząd Wojewódzki może wymagać dołączenia dodatkowych dokumentów, które nie zostały wymienione powyżej. Przed złożeniem wniosku zaleca się skontaktować się z odpowiednim urzędem celem uzyskania wszelkich niezbędnych informacji.
Po złożeniu niezbędnych dokumentów, pracodawca musi oczekiwać na wydanie zezwolenia na pracę. Ważne jest zrozumienie, że samo złożenie dokumentów nie daje cudzoziemcowi prawa do podjęcia pracy i tylko po uzyskaniu zezwolenia może on rozpocząć pracę.

Czytaj więcej: Zezwolenie typu A

Umowa z cudzoziemcem z Azji lub Afryki

Po otrzymaniu zezwolenia, pracodawca i cudzoziemiec podpisują umowę na warunkach które wskazane są w zezwoleniu. Umowa musi być przetłumaczona na język zrozumiały dla cudzoziemca. Warto pamiętać, że na ogół przy zezwoleniu typu A pracodawca nie może zmieniać warunków pracy cudzoziemca, nie może powierzyć cudzoziemcowi innej pracy niż wskazana w zezwoleniu, nie może mu też zmniejszyć wynagrodzenia.

Jednak istnieją pewne wyjątkowe sytuacje, w których można zmienić warunki zatrudnienia cudzoziemca:

• pracodawca może tymczasowo powierzyć cudzoziemcowi pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę na okresy łącznie nieprzekraczające 30 dni w roku kalendarzowym pod warunkiem zgłoszenia tego faktu wojewodzie w terminie 7 dni od dnia zaistnienia zmiany
• ponadto, warunki pracy można zmienić na lepsze, na przykład poprzez podwyższenie wynagrodzenia, zmianę umowy zlecenia na umowę o pracę
• pracodawca może zwiększyć wymiar czasu pracy przy jednoczesnym odpowiednim podwyższeniu wynagrodzenia
• pracodawca może zmienić nazwę stanowiska pracy przy jednoczesnym zachowaniu zakresu obowiązków

Każda inna zmiana warunków pracy wymaga uzyskania nowego zezwolenia na pracę. Bez tego, pracodawca nie może zmniejszyć wynagrodzenia, czasu pracy, ani dokonać zmiany stanowiska lub rodzaju umowy z cudzoziemcem.

Czytaj więcej: Zmiana warunków pracy cudzoziemca

Obowiązki pracodawcy zatrudniającego cudzoziemców z Dalekiego Wschodu

Po uzyskaniu zezwolenia na pracę, nawet w przypadku, gdy pracodawca nie podpisze umowy z cudzoziemcem, mogą pojawić się obowiązki, niedopełnienie których może skutkować sankcjami dla pracodawcy. Jeśli cudzoziemiec nie rozpocznie pracy w ciągu 3 miesięcy od daty ważności zezwolenia, pracodawca musi poinformować o tym fakcie wojewodę.

Dodatkowo pracodawca jest zobowiązany poinformować wojewodę w przypadku przerwania przez cudzoziemca wykonywania pracy na okres dłuższy niż 3 miesiące lub jeśli cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 3 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę. W tych wszystkich sytuacjach pracodawca musi złożyć do wojewody odpowiednią informację w ciągu 7 dni od daty wystąpienia powyższych okoliczności.

Czytaj więcej: Obowiązki pracodawcy zatrudniającego cudzoziemca

Przedłużenie pobytu i pracy pracownika z Azji i Afryki

Podczas zatrudniania pracowników z Azji i Afryki istotne jest uwzględnienie ograniczonej liczby dni ich legalnego pobytu i w trakcie pracy warto zadbać o przedłużenie ich pobytu. Zazwyczaj cudzoziemcy sami przedłużają swój pobyt, nie wchodzi to w zakres obowiązków pracodawcy, lecz warto wesprzeć ich w tym i w razie potrzeby udzielić niezbędnej pomocy.

Jedynym rozwiązaniem, aby przedłużyć pobyt bez konieczności opuszczania Polski, jest złożenie dokumentów na pobyt czasowy. W przypadku cudzoziemców wykonujących pracę w grę wchodzi zezwolenie jednolite. Ten typ zezwolenia jednocześnie uprawnia pracownika do pobytu w Polsce i legalizuje jego pracę, więc pracodawca nie będzie musiał wyrabiać nowego zezwolenia na pracę ani go przedłużać.

Wniosek o pobyt czasowy składa zawsze cudzoziemiec i może to zrobić maksymalnie w ostatnim dniu legalnego pobytu. Po złożeniu dokumentów, pobyt cudzoziemca uznaje się za legalny do czasu wydania decyzji. Tylko w  niektórych przypadkach cudzoziemiec może legalnie pracować bez zezwolenia na pracę, oczekując na decyzję. Pracodawca musi o tym pamiętać i w razie konieczności przedłużyć lub wyrobić kolejne zezwolenia na pracę, które będzie legalizowało pracę cudzoziemca w trakcie oczekiwania na wydanie decyzji.

Rekrutacja i zatrudnianie pracowników z Azji w systemie HRappka

Procesy związane z legalizacją i zatrudnianiem pracowników z Azji i Afryki uprości Ci system HRappka. W jednym miejscu zrekrutujesz odpowiednich kandydatów, wyślesz potrzebne zezwolenia i wygenerujesz umowy. Sprawdź nasz moduł legalizacji. Co więcej – HRappka to również program kadrowo-płacowy, w którym sprawnie rozliczysz swoich pracowników.

Zarządzanie procesami HR

• Rekrutacja i onboarding
• Legalizacja cudzoziemców
• Ewidencja czasu pracy i wnioski urlopowe
• Kadry i płace