Umowa zlecenie a zasiłek chorobowy

W przeciwieństwie do umowy o pracę, która jest ściśle regulowana przez Kodeks pracy, umowa zlecenie oparta jest na zasadzie swobody umów i charakteryzuje się większą elastycznością.

Umowa zlecenie nie gwarantuje pracownikom takich samych praw i korzyści jak umowa o pracę. Zleceniobiorca nie posiada prawa do urlopu wypoczynkowego i nie zawsze objęty jest ubezpieczeniem chorobowym.

W artykule omówimy szczegółowo kwestie związane z ubezpieczeniem chorobowym przy umowie zlecenia. Wyjaśnimy, komu i kiedy przysługuje zasiłek chorobowy oraz jakie warunki należy spełnić, aby podlegać temu ubezpieczeniu.

Czy zleceniobiorca posiada prawo do zasiłku chorobowego?

Odpowiedź brzmi – tak, ale są pewne wyjątki, o których należy wiedzieć. Zleceniobiorca, w odróżnieniu od pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, nie podlega pod obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe.

Prawo do płatnego L4 będzie przysługiwać tylko wtedy, gdy zleceniobiorca dobrowolnie zgłosi się do ubezpieczenia chorobowego. Dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia będzie to oznaczało, że musi ona opłacać dobrowolną składkę na ubezpieczenie chorobowe, której wysokość wynosi 2,45% podstawy wymiaru na ubezpieczenia społeczne.

Podstawą wymiaru na ubezpieczenie społeczne jest kwota brutto z umowy. Zleceniobiorca powinien pamiętać, że składka zawsze jest finansowana przez niego i  zgłoszenie się do ubezpieczenia chorobowego i opłacanie składki zdrowotnej będzie pomniejszało jego wynagrodzenie netto. 

Czy każdy zleceniobiorca może zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego?

Nie. Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego mogą przystąpić tylko i wyłącznie osoby, które po podpisaniu umowy zlecenia obowiązkowo podlegałyby pod ubezpieczenia społeczne. Oznacza to, że nie każdy zleceniobiorca będzie posiadał prawo do płatnego L4. 

Zleceniobiorca posiadający umowę o pracę

Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nie może przystąpić zleceniobiorca, który pozostaje w stosunku pracy, a jego wynagrodzenie z umowy o pracę wynosi co najmniej minimalną krajową. W powyższej sytuacji z umowy zlecenia nie są odprowadzane obowiązkowe składki społeczne i zleceniobiorca. 

Zlecenia dla wielu podmiotów

Kolejny wyjątek dotyczy sytuacji, w której zleceniobiorca pracuje dla kilku firm. Taka osoba nie będzie mogła skorzystać z ubezpieczenia chorobowego, jeżeli jej wynagrodzenie z jednej lub kilku umów zlecenia łącznie będzie wynosiło co najmniej minimalne wynagrodzenie. Wtedy nowo zawarta umowa nie będzie podlegała pod obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i wykluczy możliwość opłacania dobrowolnej składki chorobowej. 

Zleceniobiorca na zasiłku macierzyńskim

Prawo do przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego traci też osoba, która pobiera zasiłek macierzyński jednocześnie pracuje na podstawie umowy zlecenia. Z tytułu pobierania zasiłku osoba ta podlega pod ubezpieczenia społeczne i tym samym nie powstaje obowiązek opłacania składek przy umowie zlecenia. 

Umowa o pracę i umowa zlecenie z tym samym pracodawcą

Powyższe regulacje nie dotyczą zleceniobiorców, którzy jednocześnie posiadają umowę o pracę podpisaną z tym samym przedsiębiorcą. Wszystko dlatego, że umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą będzie podlegała pod wszystkie ubezpieczenia, a podstawą wymiaru składek będzie suma wynagrodzeń z umowy o pracę i zlecenia.

Od kiedy przysługuje prawo do zasiłku?

Tak samo jak i w przypadku umowy o pracę, zasiłek chorobowy będzie przysługiwał po upływie okresu oczekiwania. Jedyną różnicą będzie długość okresu oczekiwania. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy zasiłkowej okres ten wynosi 30 dni, jeżeli osoba podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu.

W przypadku umowy zlecenia i dobrowolnego opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe, prawo do zasiłku chorobowego powstanie tylko po 90 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia. Do 90 dniowego okresu zaliczamy też poprzednie okresy ubezpieczenia, jeżeli przerwa pomiędzy ubezpieczeniami nie przekroczyła 30 dni.  

Zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania

Od powyższych regulacji są pewne wyjątki, w których osoba ubezpieczona będzie posiadała prawo do zasiłku od pierwszego dnia objęcia ubezpieczeniem chorobowym.

Okresu oczekiwania nie stosuje się do: 

• absolwentów, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowy w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub studiów wyższych, objętych ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
• osób, których niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
• posłów i senatorów, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w terminie 90 dni od ukończenia kadencji, 
• funkcjonariuszy Służby Celnej, po przyjęciu propozycji pracy i rozpoczęciu pracy w jednostce organizacyjnej Krajowej Administracji Skarbowej.

Kto płaci za L4 na umowie zlecenie?

Zleceniobiorca, który podlega pod ubezpieczenie chorobowe i spełnia ustawowe warunki, zasiłek chorobowy otrzyma z ZUS. W odróżnieniu od umowy o pracę,  przy umowie zlecenie nie stosuje się podziału dotyczącego finansowania niezdolności od pracy. Oznacza to, że zleceniodawca nie płaci za czas niezdolności do pracy i zasiłek jest finansowany tylko i wyłącznie przez ZUS.

Ile wynosi zasiłek chorobowy na umowie zlecenie?

Jedyną wspólną cechą umowy o pracę i umowy zlecenie jest wysokość zasiłku chorobowego. Za czas niezdolności do pracy, zleceniobiorca otrzyma 80% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres ostatnich 12 miesięcy.

Wyjątkiem są sytuacje, gdzie niezdolność do pracy spowodowana była ciążą lub wypadkiem drodze do pracy lub z pracy. W tych dwóch sytuacjach zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy. 

Czytaj więcej: Jak obliczyć podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego?

Zarządzanie procesami HR

• Rekrutacja i onboarding
• Legalizacja cudzoziemców
• Ewidencja czasu pracy i wnioski urlopowe
• Kadry i płace