Urlop wychowawczy to urlop w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Jest regulowany Kodeksem pracy (art. 186 §1 KP), skorzystać z niego mogą więc pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Aby skorzystać z tego uprawnienia, pracownik powinien złożyć wniosek o urlop wychowawczy. Urlop wychowawczy trwa maksymalnie 3 lata i jest urlopem bezpłatnym.
Zagadnienia poruszane w artykule: Urlop wychowawczy może wziąć każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę – zarówno matka, jak i ojciec (lub opiekunowie prawni). Urlop wychowawczy nie przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych. Urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi zatrudnionemu przynajmniej 6 miesięcy – pod uwagę brane są wszystkie umowy, zarówno u obecnego, jak i poprzednich pracodawców. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 36 miesięcy, czyli 3 lata łącznie dla obojga rodziców. Pracownik może zdecydować, ile czasu chce poświęcić na opiekę nad dzieckiem. Ważne jest to, że z urlopu wychowawczego muszą skorzystać oboje rodzice. Jeden rodzic może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy tego urlopu, ale przynajmniej miesiąc zawsze należy się drugiemu. Generalnie nie można “przenieść” części urlopu tylko na jednego rodzica. Istnieją jednak wyjątkowe sytuacje wskazane w Kodeksie pracy, w których jeden rodzic lub opiekun może wykorzystać całość urlopu wychowawczego: kiedy drugi rodzic dziecka nie żyje, kiedy drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska, w przypadku, gdy drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu dziecko posiada tylko jednego opiekuna prawnego. Rodzice mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego pamiętając, że łączny okres korzystania z tego urlopu nie może przekraczać maksymalnego wymiaru przewidzianego przepisami Kodeksu pracy. Oznacza to, że jeśli rodzice wykorzystują urlop wychowawczy w tym samym czasie, okres ten mnoży się razy dwa – wtedy maksymalnie może trwać 18 miesięcy. Urlop wychowawczy jest udzielany do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat, a w przypadku opieki nad dzieckiem z niepełnosprawnością – do 18 roku życia dziecka. Za urlop wychowawczy nie przysługuje zasiłek z ZUS – jest to urlop bezpłatny. Rodzic korzystający z tego rodzaju uprawnienia może starać się np. o zasiłek wychowawczy od MOPSu (400zł), jednak obowiązuje tu kryterium dochodowe. Więcej o zasiłku wychowawczym przeczytasz na stronie gov.pl Urlop wychowawczy można wziąć maksymalnie w 5 częściach, czyli można złożyć 5 wniosków o urlop (do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat, a w przypadku opieki nad dzieckiem z niepełnosprawnością – do 18 roku życia dziecka). Pomimo tego, że podczas korzystania z urlopu wychowawczego następuje zawieszenie stosunku pracy, urlop ten wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze oraz staż pracy. Pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego: w każdym czasie – za zgodą pracodawcy, po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy – najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy. Jeśli pracownik składa wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego, pracodawca ma obowiązek go uwzględnić. Wniosek powinien zostać złożony w postaci papierowej lub elektronicznej maksymalnie 21 dni przed rozpoczęciem urlopu. Jeśli pracodawca ustali, że pracownik przestał sprawować opiekę nad dzieckiem (na przykład podjął pracę w pełnym wymiarze godzin u innego pracodawcy), ma prawo wezwać go do pracy we wskazanym przez siebie terminie (nie później niż w ciągu 30 dni od ustalenia i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania). Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym ma prawo podjąć pracę zarobkową u obecnego lub innego pracodawcy, jeżeli nie przeszkadza mu to w sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem. Pracownik może też złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy maksymalnie o połowę, w okresie w którym korzystałby z urlopu wychowawczego. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić taki wniosek. Pracownik na urlopie wychowawczym podlega ochronie przed zwolnieniem do dnia zakończenia tego urlopu. Pracodawca nie może mu wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o: udzielenie urlopu wychowawczego – do dnia zakończenia tego urlopu, obniżenie wymiaru czasu pracy – do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy. Wyjątki, w których jest możliwe zwolnienie pracownika będącego na urlopie wychowawczym to ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownik ma prawo wrócić do pracy na dotychczasowym stanowisku lub stanowisku równorzędnym, na warunkach nie mniej korzystnych. Ponadto, jeśli przed pójściem na urlop wychowawczy pracownik nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, będzie mógł skorzystać z niego po powrocie do pracy. Urlop wypoczynkowy nie ulega w tym przypadku przedawnieniu. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 8 maja 2023 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2023 r. poz. 937)
System HRappka usprawnia zgłaszanie i zarządzanie elektronicznymi wnioskami urlopowymi. Pracownik może zgłosić wybrany rodzaj urlopu przez portal pracowniczy, a uprawniona osoba może zaakceptować go w dowolnym miejscu i momencie. Ponadto, pracownik widzi liczbę dostępnych oraz wykorzystanych dni urlopowych. System sam oblicza i pilnuje limitów urlopowych oraz umożliwia tworzenie przejrzystego kalendarza urlopów z możliwością wglądu w plan urlopów. Zarejestruj się i sprawdź wszystkie funkcje systemu 14 dni za darmo!
Urlop wychowawczy służy możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Prawo do urlopu wychowawczego określa Kodeks pracy. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika o urlop wychowawczy, a ten powinien zostać złożony najpóźniej 21 dni przed rozpoczęciem urlopu. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu pracodawca udziela urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku. Prawo do korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje pracownikowi, który przepracował minimum 6 miesięcy na umowie o pracę (włączając w to poprzednie okresy zatrudnienia).
Urlop wychowawczy 2024 – ile trwa, komu przysługuje, czy jest płatny?
Komu przysługuje urlop wychowawczy?
Ile trwa urlop wychowawczy?
Czy urlop wychowawczy jest płatny?
Czy urlop wychowawczy można wziąć w częściach?
Czy urlop wychowawczy wlicza się do okresu zatrudnienia?
Czy pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego w trakcie jego trwania?
Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu wychowawczego?
Praca zarobkowa na urlopie wychowawczym
Wypowiedzenie umowy pracownikowi na urlopie wychowawczym
Podstawa prawna
Elektroniczne wnioski urlopowe w systemie HR
Elektroniczne wnioski urlopowe
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.