Zatrudnienie Ukraińca 2022 Q&A
Początek roku 2022 przyniósł duże zmiany w legalizacji zatrudnienia cudzoziemców. Najpierw nowości w zatrudnianiu cudzoziemców spowodowała ustawa z dnia 17 grudnia 2021 roku, następnie wybuch wojny w Ukrainie 24.02.2022 wywołał napływ ludzi uciekających z tego kraju. W konsekwencji rząd polski zmuszony został do szybkich modyfikacji przepisów, które umożliwiłyby legalny pobyt i pracę dla osób opuszczających Ukrainę.
12 marca 2022 roku Prezydent RP podpisał ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Na jej mocy obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutym 2022 roku mogą legalnie przebywać i pracować w naszym kraju – bez konieczności posiadania zezwolenia. Co więcej mówi nam nowa specustawa? Kogo konkretnie dotyczy? Jak wyglądać będzie zatrudnienie Ukraińca 2022? (stan na 15.03.2022). Zapraszamy na Q&A.
Testuj bez opłat moduł legalizacji cudzoziemców >>
Przydatne linki:
- Pomagam Ukrainie: https://pomagamukrainie.gov.pl
- Urząd od Spraw Cudzoziemców: www.gov.pl
- Grupa na FB: „Zatrudnianie i pobyt cudzoziemców w Polsce"
Zagadnienia poruszane w artykule:
Kogo dotyczy nowa specustawa z 12 marca 2022 r?
Ustawa mówi o osobach, które:
- Przyjechały do Polski po 24.02.2022
- Mają obywatelstwo ukraińskie lub są małżonkiem osoby z takim obywatelstwem
Używając w artykule sformułowania „obywatele Ukrainy" będziemy mieli na myśli powyższe osoby.
Dodatkowe regulacje dotyczą również osób, które przebywały w Polsce legalnie, przed 24 lutym 2022 r.
Co powinna zrobić osoba, która właśnie przekroczyła granicę polsko-ukraińską?
Jeżeli taka osoba/rodzina nie posiada zapewnionego miejsca pobytu lub pieczątki w paszporcie, powinna zgłosić się do Punktu Recepcyjnego Straży Granicznej. Lista punktów na www.gov.pl.
W Punkcie Recepcyjnym każdy obywatel Ukrainy dostanie informacje o pobycie w Polsce, tymczasowe zakwaterowanie, posiłek oraz opiekę medyczną.
Na mocy nowej specustawy z 12 marca 2022 roku obywatele Ukrainy mogą wyrobić PESEL w trybie przyspieszonym. Mają na to 60 dni od momentu przekroczenia granicy. Numer PESEL można wyrobić w dowolnym urzędzie gminy, do którego należy stawić się osobiście. Posiadając numer PESEL, obywatele Ukrainy będą mogli skorzystać z opieki zdrowotnej, programów socjalnych i społecznych czy będą mogli szybko podjąć pracę.
Obywatele Ukrainy automatycznie dostają również zgodę na pobyt czasowy na 18 miesięcy – liczone od dnia 24 lutego 2022 roku.
Jak wygląda zatrudnienie obywateli Ukrainy?
Przede wszystkim, przed zatrudnieniem Ukraińca należy upewnić się, że osoba jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Polski (na mocy specustawy wojennej lub w oparciu o dokumenty pobytowe).
Po potwierdzeniu legalności pobytu, Ukraińcy mogą niezwłocznie podjąć pracę, bez konieczności wnioskowania o zezwolenie na pracę. Wystarczy, że podmiot powierzający pracę zgłosi zatrudnienie, w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy. Powiadomienie należy przesłać do właściwego urzędu pracy, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – na stronie www.praca.gov.pl.
Numer PESEL nie jest niezbędny do podjęcia zatrudnienia – w przypadku osób, które posiadają paszport biometryczny. Jednak jest niezbędne podczas rozliczenia rocznego PIT.
Informacje, które muszą zostać zawarte w Powiadomieniu o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy:
- dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy (imię, nazwisko, adres, numer telefonu, NIP, REGON lub PESEL – w przypadku osoby fizycznej, numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia, symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą)
- dane osobowe obywatela Ukrainy (imię, nazwisko, data urodzenia, płeć, obywatelstwo, rodzaj, numer i serię dokumentu podróży – lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość i kraj wydania, PESEL – o ile wydany, rodzaj umowy, rodzaj wykonywanej pracy, miejsce wykonywanej pracy)
Pracodawca wciąż może zatrudniać obywateli Ukrainy w oparciu o oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy lub na zezwoleniu na pracę (np. typu A).
Obywatele Ukrainy są uprawnieni również do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski.
Czytaj więcej: Jak zatrudnić obywatela Ukrainy – nowa specustawa 12.03.2022
Co w sytuacji obywateli Ukrainy, którzy przebywali w Polsce przed 24.02.2022 lub wjechali na teren Polski po tej dacie, ale z innego kraju niż Ukraina?
Dla osób, które przebywały w Polsce legalnie przed 24 lutym 2022 r dostępne są dwa rozwiązania:
-
Osoby te mogą przejść standardową ścieżkę legalizacji zatrudniania cudzoziemców. Najlepszym i najszybszym rozwiązaniem jest oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Pracodawca w tym celu musi złożyć oświadczenie do powiatowego urzędu pracy, a na rozpatrzenie wniosku poczeka maksymalnie 7 dni. Dopiero po wpisie oświadczenia do ewidencji oświadczeń pracownik może rozpocząć pracę. Podmiot powierzający wykonywanie pracy musi poinformować urząd pracy o podjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni (od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń).
-
Mogą skorzystać z przepisów specustawy i rozpocząć pracę na Powiadomieniu o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy.
Początkowy zapis w ustawie mówiący o tym, że dotyczy ona osób przekraczających granicę z Polską bezpośrednio z Ukrainy został wykreślony.
Specustawa ułatwia również legalizację pobytu osób z Ukrainy, które przebywały w Polsce przed 24.02.2022 r. i ważność ich dokumentów legalizacyjnych (wiza i zezwolenie na pobyt czasowy) kończy się po tej dacie. Automatycznie dostają one zezwolenie na pobyt czasowy do 31.12.2022 roku. Natomiast w przypadku wiz Schengen i ruchu bezwizowego pobyt przedłużany jest o 18 miesięcy.
Należy pamiętać, że zatrudnianie pracownika z Ukrainy jest możliwe, gdy jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie specustawy lub posiadanych dokumentów legalizujących pobyt (wizy, ruch bezwizowy).
Lista miejsc, gdzie obywatele Ukrainy mogą znaleźć oferty pracy:
Co w przypadku osób, które przyjechały z rodziną, ale nie mogą/nie zamierzają podjąć pracy w Polsce. Czy mogą legalnie przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej?
Tak, w takim przypadku osoby te również mogą przebywać na terenie Polski 18 miesięcy (liczone od 24.02.2022 r.). Niezależnie od tego przepisu można złożyć wniosek o pobyt czasowy – w celu połączenia z rodziną.
Wniosek można złożyć nawet w przypadku połączenia z dalszą rodziną. Następnie osoba pracująca może zgłosić członków rodziny do ubezpieczeń społecznych do ZUS (zgłosić można dziecko, wnuki, małżonka, rodziców i dziadków).
Czy można zatrudnić Ukraińca, który jest lekarzem lub dentystą i nie posiada nostryfikacji dyplomu?
Tak. Od dnia 24 lutego 2022 roku obywatel Ukrainy, który posiada dyplom lekarza, lekarza dentysty (otrzymany poza UE), będzie mógł otrzymać prawo wykonywania zawodu na terenie Polski, przed okres 18 miesięcy. Analogiczny proces możliwy jest w przypadku zawodu pielęgniarki.
Pracownik z Ukrainy – kierowca międzynarodowy, któremu kończy się ważność wizy. Co w takim przypadku?
Zrozumiałe jest, że pracownik taki nie wróci na Ukrainę, aby aplikować o nową wizę. Niestety nie ma możliwości aby otrzymać wizę przebywając w Polsce. Może pracować on maksymalnie 90 dni na biometrii (jeśli posiada paszport biometryczny).
Następnie jedynym rozwiązaniem jest wniosek o pobyt czasowy, aczkolwiek w trakcie trwania procedury pracownik taki NIE może wykonywać obowiązków zawodowych poza granicami Polski.
Nowa specustawa odnośnie pomocy obywatelom Ukrainy nie reguluje niestety spraw pobytowych dla kierowców międzynarodowych.
Czy obywatela Ukrainy obowiązuje kwarantanna wjazdowa/ testy na COVID?
Nie, w tym momencie wobec obywateli Ukrainy nie ma takich wymagań.
Czy pracodawca może mieć problemy prawne, jeżeli pracownik z Ukrainy dostał powołanie do wojska i nie zdecydował się na wyjazd?
Nie, pracodawca nie będzie miał z tego powodu żadnych problemów prawnych. Konsekwencje dotyczą jedynie osoby, której dotyczy wezwanie.
Czy obywatel Ukrainy, który dostał nakaz opuszczenia Polski i powrócił w związku z konfliktem zbrojnym, może otrzymać zezwolenie na pracę?
Nie ma takiej możliwości – osoba taka znajduje się w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany.
Czy w obecnej sytuacji jest możliwość zatrudnienia młodocianych pracowników z Ukrainy (16 – 17 lat)?
Nie ma takiej możliwości.
W jaki sposób obywatel Ukrainy może wyrobić PESEL?
Wniosek o numer PESEL Ukrainiec powinien złożyć osobiście w dowolnym urzędzie gminy. Druki dostępne są na miejscu, można również wydrukować je ze strony www.mc.bip.gov.pl. Obywatel Ukrainy powinien posiadać jakikolwiek dokument tożsamości oraz zdjęcie. Usługa jest bezpłatna.
Czy można otrzymać dofinansowanie na zatrudnienie Ukraińca?
Na ten moment nie ma takiej możliwości, aby firma otrzymała dofinansowanie na zatrudnienie Ukraińca lub innego obcokrajowca. Natomiast rząd przewidział kwotę 40 mln złotych na aktywizację cudzoziemców, którzy legalnie przebywają w Polsce. W pierwszej kolejności tyczyć ma się to osób, które uciekły przed wojną z Ukrainy oraz przybyły z Afganistanu ramach rządowego wsparcia sojuszników.
O wyżej wspomniane środki ubiegać mogą się samorządy, organizacje pozarządowe oraz instytucje rynku pracy. W ofertach wskazać powinny one punkty programu, które stawiają na aktywizację oraz integrację społeczną cudzoziemców, którzy przybyli do Polski.
Konkurs ofert odbywa się w ramach Resortowego Programu Aktywizacyjnego dla Cudzoziemców.
Legalizacja zatrudnienia cudzoziemców w systemie HRappka
System HRappka to kompleksowe narzędzie HR, które wspomaga proces rekrutacji i legalizacji zatrudnienia cudzoziemców. HRappka to nieoceniona pomoc dla firm specjalizujących się w zatrudnianiu cudzoziemców. W naszym programie wygenerujesz potrzebne dokumenty legalizacyjne (np. na pobyt czasowy i pracę lub wnioski o zezwolenia na pracę) i wyślesz na www.praca.gov.pl. System przypomni Ci również o terminach upływających dokumentów legalizacyjnych.
Jeżeli zatrudniasz pracowników z zagranicy i posiadasz dla nich mieszkania – HRappka pomoże Ci zarządzić zakwaterowaniem. Kalendarz mieszkań pokaże ilość wolnych miejsc oraz przypisze nowych lokatorów. System zaproponuje również zakwaterowania, które znajdują się najbliżej miejsca pracy danego pracownika. Dostaniesz również możliwość automatycznego odliczenia opłat za mieszkanie od wypłaty pracownika.
Zatrudnianie cudzoziemców w systemie HRappka
Legalizacja zatrudnienia cudzoziemców
- Wysyłka dokumentów na praca.gov.pl
- Intuicyjny system rozliczeń
- Moduł mieszkań pracowniczych
- Przypomnienia i ostrzeżenia o kończących się zezwoleniach
Autor:
Aleksandra Kozieł
Specjalista ds. Marketingu @ HRappka.pl
Psycholog i copywriter z zamiłowania. Uwielbia pracę z ludźmi i zabawę słowem. Interesuje się UX writingiem i chciałaby, aby treści w Internecie były bardziej dostępne dla osób z trudnościami.
Zezwolenia na pobyt czasowy wydawane są na podstawie np. połączenia z rodziną lub pracy. Zatrudnianie cudzoziemców na oświadczeniu będzie łatwiejsze – będą mogli wykonywać oni pracę przez maksymalnie 24 miesiące i po tym czasie nie będzie potrzeby wnioskowania o wydanie zezwolenia na pracę typu A. Oświadczenie wydają urzędy pracy, a procedura wydania nowego zezwolenia nie trwa więcej niż 7 dni. Zmiany w 2022 (ustawa z dnia 17 grudnia 2021 o zmianie ustawy o cudzoziemcach) dotyczą również sytuacji, w której następuje zmiana stanowiska na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę lub zwiększenie wymiaru czasu pracy – przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia, nie ma potrzeby wnioskowania o nowe zezwolenie. Wszelkie wątpliwości na temat legalności pracy cudzoziemców reguluje ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że bezrobocie w Polsce wciąż spada i nasz rynek gotowy jest na przyjęcie cudzoziemców do pracy.
