Zatrudnienie cudzoziemca  – najczęstsze pytania

Wiele polskich firm decyduje się na zatrudnienie cudzoziemca, szczególnie w przypadku obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy. Spowodowane jest to uproszczoną procedurą wykonywania pracy, przy pomocy oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Ograniczeniem jest okres wykonywania pracy przez cudzoziemca – 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (AKTUALIZACJA: od 29.01.2022 czas pracy na oświadczeniu wydłużony został do 24 miesięcy).

Dziś w artykule zbiór pytań związanych z zagadnieniem: jak zatrudnić cudzoziemca.

Ukrainiec z kartą pobytu – zatrudnienie. Jak zalegalizować jego pobyt w Polsce?

Ukrainiec z kartą pobytu ma dostęp do rynku pracy. Cudzoziemiec, na podstawie karty pobytu wydanej w kraju Unii Europejskiej innym niż Polska, może legalnie przebywać w Polsce przez 90 dni. Po tym czasie należy zalegalizować jego pobyt w Polsce.

Jak zatrudnić studenta z Ukrainy?

Studenta z Ukrainy, który studiuje w Polsce stacjonarnie, należy zatrudnić na podstawie standardowej procedury (tak samo, jak Polaka). Jeżeli studia nie są stacjonarne, to należy zatrudnić na podstawie standardowej procedury legalizacji pobytu i zatrudnienia cudzoziemca.

Limit 18 miesięcy zatrudniania pracowników tymczasowych u pracodawcy – użytkownika? Co potem?

W listopadzie 2018 roku minęło 18 miesięcy od ustanowienia nowelizacji ustawy o APT. Ustaliła ona maksymalny okres pracy tymczasowej u jednego Klienta Agencji na 18 miesięcy. W związku z tym dużo Agencji zastanawia się co zrobić, aby jak najefektywniej i zgodnie z prawem poradzić sobie z sytuacją, w której Klient i pracownicy chcą w dalszym ciągu ze sobą współpracować. Jedyną możliwością jest przejście na umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną z dotychczasowym pracodawcą-użytkownikiem. Jeżeli jednak pracodawca zatrudnia pracowników na umowę o pracę, to nie powinien pracowników pracujących w tym samych warunkach zatrudniać na umowę zlecenie.

Czy cudzoziemiec może legalnie pracować, jeśli czeka na pozwolenie na pobyt i pracę?

Jeżeli cudzoziemcowi kończy się pozwolenie na pobyt oraz pracę i został złożony kolejny wniosek o analogiczne pozwolenie, to pracownik może pracować do czasu rozpatrzenia wniosku. Zwykle na rozpatrzenie wniosku trzeba czekać od pół roku do roku. Takiego pracownika należy zatrudnić analogicznie, jak gdyby posiadał pozwolenie. Należy stworzyć aneks do umowy, że pracownik pracuje do czasu wydania pozwolenia oraz zgłosić pracownika do ZUS-u.

Ile może pracować cudzoziemiec na oświadczenie – obywatel Białorusi, Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej, Republiki Armenii lub Ukrainy?

Cudzoziemiec na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy może pracować 6 miesięcy w ciągu roku (180 dni w ciągu kolejnych 360 dni).

Na jakiej podstawie odbywa się zatrudnianie cudzoziemców, którzy przepracowali w Polsce 180 dni w ciągu 360 dni?

Jeżeli cudzoziemiec przepracował już 180 dni w ciągu kolejnych 360 dni, to nie ma możliwości zatrudnienia go na podstawie Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Jednak można zatrudnić go na podstawie zezwolenia na pracę typu A. Aby było to możliwe, wniosek o zezwolenie typ A należy złożyć po 90 dniach pracy cudzoziemca, na umowie o pracę na podstawie oświadczenia.

AKTUALIZACJA: Od 29.01.2022 czas pracy na oświadczeniu wydłużony został do 24 miesięcy. Potem cudzoziemiec może ponownie zostać zatrudniony na podstawie oświadczenia.

Zatrudnienie cudzoziemca bez posiadania zezwolenia na pracę – kiedy można?

Cudzoziemca można zatrudnić bez konieczności posiadania zezwolenia, jeżeli:

1.posiada status uchodźcy nadany przez RP

2. udzielono mu ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej

3. posiada zezwolenie na pobyt stały

4. ma zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej

5.jest studentem lub doktorantem uczelni wyższej

6.ukończył szkołę ponadgimnazjalną lub studia wyższe

(Podstawa prawna: art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r., poz. 1065 z późń. zm.).

Delegowanie cudzoziemca w Polsce do pracy w UE na podstawie karty stałego pobytu – czy to możliwe?

Delegowanie cudzoziemca z kartą stałego pobytu do Unii Europejskiej przebiega analogicznie jak delegowanie obywateli Polski.

Na podstawie karty stałego pobytu cudzoziemiec może mieszkać i pracować w Polsce. Co więcej, może on podróżować po UE w celach turystycznych. Jednak nie może podjąć pracy w innym kraju UE bez odpowiedniego zezwolenia czy oświadczenia. Za to, cudzoziemiec może być do tych krajów delegowany.

Ruch bezwizowy – zatrudnienie cudzoziemca na paszporcie biometrycznym

W czerwcu 2017 został wprowadzony ruch bezwizowy w strefie Schengen dla osób pochodzących z Ukrainy, Gruzji, czy Mołdawii. Umożliwia on przebywanie w Polsce cudzoziemców bez konieczności posiadania wizy. Co więcej, nie wyklucza to również legalnego podjęcia pracy w Polsce. Jednak okres pracy (jak i pobyt w Polsce) jest ograniczony do 90 dni w ciągu 180 dni. Zatrudniając cudzoziemca z Ukrainy, Gruzji, czy Mołdawii z paszportem biometrycznym można zatrudnić go na okres nie dłuższy niż 90 dni od daty widniejącej na pieczątce wjazdowej w paszporcie. Zatrudnienie należy zalegalizować, składając oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Na wydanie oświadczenia należy czekać nawet do 30 dni. Cudzoziemiec może zacząć pracę dopiero po wydaniu oświadczenia – dlatego okres jego pracy może dodatkowo ulec skróceniu.

Zezwolenie na pracę cudzoziemca wydane na inną firmę – czy można na jego podstawie zatrudnić cudzoziemca?

Niestety nie. Aby zatrudnić cudzoziemca, należy w Urzędzie Wojewódzkim złożyć wniosek o zezwolenie na pracę i podać dane firmy, w której obcokrajowiec rzeczywiście będzie pracował.

AKTUALIZACJA: od 29.01.2022 cudzoziemiec może wnioskować o zmianę posiadanego zezwolenia (podmiotu powierzającego pracę), bez konieczności wnioskowania o nowe pozwolenie na pobyt i pracę. W tym celu należy złożyć wniosek o zmianę zezwolenia, wskazując nowego pracodawcę oraz okoliczności uzasadniające zmianę.

Zezwolenie na pracę a zmiana formy zatrudnienia

Jeżeli zezwolenie na pracę wydano na podstawie umowy o pracę, to nie ma możliwości zmiany formy zatrudnienia na umowę zlecenie.

Stanowiska pracy, na które nie potrzeba zgody starosty a dokumentacja pracownika

Podczas zatrudniania cudzoziemców za pomocą uproszczonej metody (oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi) na stanowisko, na które nie potrzeba zgody starosty nie ma potrzeby udokumentowania umiejętności pracownika w celu potwierdzenia jego zawodu. Jednakże odpowiednie władze mogą poprosić o dokumenty potwierdzające umiejętności pracownika.

Dla kogo przeznaczone jest zezwolenie na pracę typu B?

O zezwolenie typu B wnioskuje pracodawca, który zatrudnić chce cudzoziemca do pełnienia funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców. Zezwolenie wydawane jest na 3 lata, chyba, że przedsiębiorstwo zatrudnia więcej niż 25 osób (wtedy wnioskować można o 5 lat).

Dla kogo przeznaczone jest zezwolenie na pracę typu C?

Dotyczy ono cudzoziemców delegowanych do pracy w Polsce do zakładu podmiotu zagranicznego. Wymagane jest w przypadku, gdy okres delegacji przekroczy 30 dni w roku kalendarzowym.

Rozliczanie PIT-11 a brak numeru PESEL cudzoziemca

System odrzuci deklarację, w której rubryka numeru PESEL będzie pusta. Co zatem zrobić, jeżeli cudzoziemiec, którego zatrudniliśmy, nie posiada numeru PESEL? Do czerwca 2021 roku możliwe było wypełnienie deklaracji z numerem 9999999 wpisanym w pole numeru PESEL. Po tej dacie każdy cudzoziemiec zobowiązany jest do posiadania numeru PESEL lub NIP. Uzyskać go można w gminie zamieszkiwanej przez cudzoziemca, po wcześniejszym zameldowaniu się.

Zatrudnienie cudzoziemca a PIT. Rozliczanie PIT a brak adresu cudzoziemców

Podczas legalizacji zatrudnienia cudzoziemca należy poprosić o adres zamieszkania w kraju, z którego pochodzi. Adres ten jest potrzebny do m.in. do wysyłki deklaracji PIT, świadectwa pracy. Jeżeli cudzoziemiec nie podał swojego adresu adresu zamieszkania (i np. został zgłoszony do ZUS z adresem kwatery pracowniczej) to świadectwo pracy należy wysłać na taki adres, jaki się posiada. Pozwoli to na zachowanie formalności.

Dodatkowo pracodawcy zobowiązani są do wysyłki PIT-11 za pomocą poczty elektronicznej.

Jak zmieniły się przepisy w związku z pandemią COVID-19?

Kluczową zmianą jest termin składania wniosków o zezwolenie na pobyt czasowy oraz przedłużenie legalności pobytu i pracy na podstawie wiz, dokumentów lub ruchu bezwizowego. Dotyczy to oczywiście osób, które w czasie rozpoczęcia pandemii legalnie przebywały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z tymi zmianami osobom, którym skończyły się pozwolenia na wykonywanie pracy lub pobyt czasowy i pracę, wszystkie dokumenty są przedłużane. Trwać to będzie do 30-go dnia po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego.

Jak wygląda proces starania się o pozwolenie na pracę sezonową?

Zezwolenie na pracę sezonową (zezwolenie typu S) wydawane jest pracodawcy, a wniosek złożony powinien być w powiatowym urzędzie pracy. Praca sezonowa nie może być wykonywana dłużej niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego. Odbywa się w obszarze rolnictwa, ogrodnictwa i turystyki.

Obywatele innych państw niż Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Rosja i Ukraina zobowiązani są dostarczyć test rynku pracy (czyli informacja od starosty o niemożliwości zaspokojenia braków kadrowych przez osoby bezrobotne, zarejestrowane w tym regionie).

Na jak długo wydawane jest pozwolenie ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu cudzoziemca?

Zezwolenie to wydawane jest na czas, który potrzebny jest na realizację okolicznościowego celu, ale nie dłuższy niż 6 miesięcy.

Czytaj więcej:

• Legalizacja pracy cudzoziemców – TOP zmian w przepisach
• Delegowanie cudzoziemców do pracy za granicą
• Legalizacja pobytu cudzoziemca w Polsce
• Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi
• Jak zatrudnić cudzoziemca? Poradnik krok po kroku.
• Aneks do umowy o pracę wzór 2023
• PIT-11 czy IFT? Jak rozliczyć cudzoziemca
• Korekta PIT – do kiedy złożyć?